آزمایشات دوران بارداری در این دوران حساس و به یاد ماندنی بسیار ضروری هستند و اهمیت دارند. این آزمایشات با هدف تعیین سلامت مادر و جنین انجام می‌گیرند. به صورت کلی در این دوران افراد در سه مرحله آزمایشات مربوطه را انجام می‌دهند.
با کمک آزمایشات دوران بارداری به راحتی می‌توان اختلالات مربوط به جنین، زایمان‌های زودرس و مشکلات بینایی و شنوایی را تشخیص داد. برخی از این آزمایشات و معاینات برای همه افراد تجویز می‌شوند که در این مطلب به صورت کامل در مورد آن صحبت می‌کنیم.
در بسیاری از مواقع افراد سونوگرافی را نیز برای بررسی سلامت جنین انجام می‌دهند. تصاویر به دست آمده از سونوگرافی اطلاعات بسیار خوبی را در اختیار پزشک قرار می‌دهند و همین امر برای تشخیص سلامت جسمانی جنین کمک کننده است.
پس لازم است در این دوران انجام معاینات یا چکاپ‌های خود را جدی بگیرید و نسبت به این موضوع حساس باشید. در راستای اطمینان خاطر هموطنان عزیز مرکز تصویربرداری پزشکی تابا، برای انجام معاینات سونوگرافی از سه دستگاه به‌روز و پیشرفته استفاده می‌کند.
در این مطلب به صورت کامل در مورد آزمایشات دوران بارداری و مباحث مهم مربوط به آن صحبت می‌کنیم و هر آنچه که نیاز است را توضیح می‌دهیم. در ادامه موارد زیر را بررسی می‌کنیم.
- آزمایشات دوران بارداری چه اهمیتی دارد؟
- آزمایشات سه ماهه اول تا سه ماهه سوم
- نمونه گیری از پرزهای جفتی
- سوالات متداول
با استفاده از سامانه نوبت دهی غیر حضوری، می توانید به راحتی و از طریق کلیک بر روی دکمه زیر، در سریع‌ترین و دقیق‌ترین مرکز تصویری برداری پزشکی (تابا) نوبت دریافت کنید.
آزمایشات دوران بارداری چه اهمیتی دارد؟
آزمایشات دوران بارداری همان طور که از نامش مشخص است در دوران بارداری و قبل از به دنیا آمدن جنین انجام می‌شود. در این آزمایشات علاوه بر بررسی شرایط بالینی مادر، سایر اطلاعات بارداری مانند تاریخ معین زایمان و… تعیین می‌شود.
تست‌های غربالگری احتمال اینکه جنین یک یا چند بیماری مشخص داشته باشد را نشان می‌دهند. در واقع این تست‌ها به طور یقین می‌توانند به ما بگویند که آیا نوزاد شما مشکل دارد یا خیر. با انجام تست‌های غربالگری از اطلاعات فردی شاخص سونوگرافی و آزمایشات مربوطه استفاده می‌شود. اگر نتیجه تست مثبت باشد، این بدین معنی است که احتمال وجود نقص بالاتر از دیگران است.
به همین خاطر پزشک شما ممکن است برای شما تست های تشخیصی انجام دهد تا از بابت سالم بودن جنین مطمئن شود. با انجام تست‌های تشخیصی پزشک نسبت به مشکلات جنین مطمئن‌تر می‌شود. اگر نتیجه تست غربالگری منفی شود به این معنی است که احتمال وجود نقص در نوزاد هنگام تولد آن قدر پایین است که احتیاج به پیگیری ندارد، اما تضمین 100 درصدی هم برای این موضوع وجود ندارد.
آزمایشات سه ماهه اول بارداری (تا 12 هفته)
غربالگری سه ماهه اول بارداری یک تست ترکیبی شامل آزمایش خون مادر و سونوگرافی است. آزمایشات دوران بارداری می‌توانند به عنوان قسمتی از یک آزمایش ترکیبی و یا مرحله‌ای از یک روش غربالگری باشند. غربالگری سندروم داون در سه ماه اول (هفته 11تا 13) بارداری قابل انجام است و با تفسیر همگی این آزمایش‌ها ریسک سندروم داون محاسبه می‌شود.
در سونوگرافی تجمع مایع پشت گردن جنین یا NT اندازه گیری می‌شود. در واقع بالا رفتن مقدار T ممکن است علامتی برای بروز سندروم داون (تریزومی 21) و یا تریزومی 18 باشد. در نهایت مجموع نتایج تفسیر سونو NT، آزمایش خون و سن مادر عددی به دست می‌آید که بر اساس آن می‌توان تصمیم گرفت که قدم بعدی چیست.
وقتی که ضخامت NT افزایش یابد، جنین ممکن است نقص قلبی یا شرایط ژنتیکی دیگری داشته باشد. در این شرایط پزشک شما ممکن است آزمایشات تکمیلی دیگری در هفته ۱۵ تا ۱۸ بارداری برای شما پیشنهاد کند.
با کمک امواج صوتی در سونوگرافی تصاویر خوب و واضحی از اندام‌ها و بافت‌های داخلی به دست می‌آید. خوشبختانه مرکز تصویربرداری پزشکی تابا با استفاده از تجهیزات مدرن و همچنین همکاری با کادر پزشکی مجرب؛ بهترین شرایط را برای شما عزیزان فراهم کرده تا نسبت به انجام آزمایشات دوران بارداری خود هیچ گونه دغدغه‌ای نداشته باشید. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مطلب سونوگرافی را مطالعه کنید.
بیماران محترم برای دریافت تصاویر پزشکی خود به صورت مجازی و بدون نیاز به حضور در مرکز تابا، می توانید از طریق کلیک بر روی دکمه زیر و وارد کردن مشخصات، تصاویر پزشکی خود را دریافت کنند.
آزمایشات سه ماهه دوم بارداری (13 تا 27 هفته)
این غربالگری که به اختصار کواد نامیده می‌شود، برای غربالگری سندروم داون تریزومی ۱۸ و نقص لوله عصبی و سندروم SLOS انجام می‌شود. در این نوع از آزمایشات دوران بارداری چهار ماده در خون اندازه‌گیری می‌شوند. این تست معمولاً در بین هفته ۱۵ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود، سن جنین در انجام زمان تست در محاسبه ریسک نقش زیادی دارد. بهترین روش محاسبه سن جنین سونوگرافی است.
نمونه‌ای از سونوگرافی که در اواسط بارداری انجام می‌شود، سونوگرافی Anomaly است که سلامت کودک و رحم را بررسی می کند. این سونوگرافی بین هفته‌های 18 تا 22 بارداری برای بررسی و مشاهده وضعیت اندام‌های جنین از جمله قلب، مغز، کلیه، صورت و اندام‌ها انجام می گیرد.
بنابراین بهتر است هنگام مراجعه به آزمایشگاه، گزارش سونوگرافی خود را به همراه داشته باشید. در صورت داشتن هر گونه مشکلات و بیماری زمینه‌ای حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید تا معاینات شما با دقت بیشتری انجام شوند.
آزمایشات سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهۀ سوم بارداری با توجه به این که زمان زایمان نزدیک می‌شود؛ پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را برای بررسی وضعیت و آمادگی شما برای زایمان درخواست کند. تمامی آزمایشات دوران بارداری در این اواخر ایمن هستند و هیچ گونه عارضه‌ای ندارند. در این معاینات ضربان قلب جنین، موقعیت و وضعیت جنین در رحم، اختلالات مادرزادی و… بررسی می‌شوند.
شناخت این آزمایش‌ها و آگاهی نسبت از آن‌ها به شما کمک کند تا بتوانید راحت‌تر متوجه صحبت‌های پزشکتان شوید. معاینات سه ماهه سوم بارداری بسیار مهم هستند، بنابراین لازم است بانوان این آزمایشات را جدی بگیرند و نسبت به انجام آن در زمان مناسب اقدام کنند.
اگر علائم زیر را در هفته‌های آخر بارداری خود دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
وجود هر گونه علائم در دوران بارداری به خصوص در هفته‌های اخر می‌تواند نشانه وجود مشکل خاص باشد. بنابراین لازم است حتی بی‌اهمیت‌ترین موارد را هم جدی بگیرید و با پزشک خود صحبت کنید. در ادامه چند علائم جدی را نام میبریم در صورت داشتن هر کدام از آن‌ها حتما آزمایشات دوران بارداری را انجام دهید.
- درد یا گرفتگی شدید در شکم
- حالت تهوع مداوم و شدید
- خون ریزی
- احساس سرگیجه شدید
- سوزش شدید در هنگام ادرار
- افزایش یا کاهش وزن سریع
سونوگرافی و آزمون پروفایل بیوفیزیکال
در بارداری‌های پرخطر و در مواردی که احتمال زایمان دیرتر از موعد وجود داشته باشد؛ پزشک ممکن است از آزمون پروفایل بیوفیزیکال برای بررسی سلامت جنین استفاده کند. این آزمایش، یک آزمایش بدون خطر و آسان است که ترکیبی از یک سونوگرافی به همراه تست بدون استرس است.
پزشک در سونوگرافی، وضعیت تنفسی، وضعیت ماهیچه‌ها و حرکت جنین و همچنین حجم مایع آمنیوتیک را بررسی می‌کند. این نتایج در کنار نتایج تست بدون استرس که در آن ضربان قلب جنین هنگام حرکت بررسی شده است، نتیجۀ آزمون پروفایل بیوفیزکال را تشخیص می‌دهد.
آزمایش های عمومی دوران بارداری
- آنالیز ادرار از نظر دفع پروتئین و قند (آزمایش آنالیز ادرار)
- کشت ادرار برای عفونت باکتریایی ادرار
- غربالگری از نظر گروه B استرپ
- شمارش گلبول‌های خون CBC
- آزمایش TSH برای مادران باردار با سابقه بیماری تیروئید. برای اطلاعات بیشتر در مورد تیروئید و بارداری می‌توانید مطلب آزمایشات تیروئید را مطالعه کنید.
اگر فردی در فعالیت‌های پر خطر شرکت کند، ممکن است ناقل عفونت‌هایی مانند HIV یا هپاتیت B باشد. بنابراین آزمایش مجدد برای بررسی عفونتهای ویروسی در سه ماهه سوم حتما توصیه می‌شود. همچنین برخی آزمایش‌ها برای بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک، کلامیدیا و سفلیکس در سه ماهه سوم بارداری لازم است انجام یا تکرار شوند.
توضیح آزمایشات انتهای بارداری
در هفته‌های ۳۵ تا ۳۷ بارداری، پزشک در صورت نیاز ممکن است با نمونه‌برداری از واژن و مقعد، وجود باکتری‌‌های استرپتوکوک گروه b را بررسی کند. با این وجود که این نوع باکتری‌‌ها در بدن حدود 30 درصد از زنان سالم نیز وجود دارد، این باکتری عامل اصلی عفونتهای خطرناک نوزادان هنگام تولد است و می‌تواند باعث عقب‌ماندگی ذهنی، اختلالات دید و از دست دادن شنوایی نیز شود.
در صورتی که نتیجۀ غربالگری آن‌ها مثبت شود، با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان خواهند شد تا هنگام زایمان، نوزاد آن‌ها هم به این عفونت دچار نشود. همچنین ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که لازم نیست این آزمایش را انجام دهید و پس از شروع درد زایمان، اگر فاکتورهای افزایش خطر خاصی وجود داشته باشد، درمان را شروع کند.
نمونه گیری از پرزهای جفتی (CVS)
نمونه گیری از پرزهای جفتی یکی دیگر از آزمایشات دوران بارداری است؛ که برای تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون (Down Syndrome) و برخی دیگر از اختلالات ژنتیکی استفاده می‌شود.
در حقیقت در اطراف جفت پرزهایی وجود دارد که ماده ژنتیکی آن‌ها مشابه با ماده ژنتیکی جنین است. در این روش مقدار کمی سلول‌های جنین از روی جفت به وسیله ابزار مخصوص و از راه دهانه رحم گرفته می‌شود. این کار، گاهی با استفاده از سرنگ و از طریق دیواری شکم و تحت سونوگرافی انجام می‌شود.
آزمایش تشخیصی آمینوسنتز چیست؟
در این روش مقداری کمی از مایع آمنیوتیک حاوی تعداد سلول جنینی است به وسیله سرنگ و تحت نظر سونوگرافی گرفته می‌شود. تشخیص اختلالات کروموزومی در جنین با کمک این آزمایش ممکن می‌شود. این تست در هفته شانزدهم و هجدهم بارداری انجام می‌شود.
آمنیوسنتز می‌تواند اطلاعات ارزشمندی از سلامتی نوزاد را در اختیار پزشک قرار دهد. دقت این آزمون در حدود 99.4 درصد است، اما توصیه می‌کنیم حتما برای انجام این نوع از آزمایشات دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
1) آیا تمامی آزمایشات دوران بارداری برای تمام خانم‌های باردار لازم است؟
در حقیقت پزشک با توجه به شرایط بیمار آزمایش‌ها را مشخص می کند. بنابراین انجام همه آزمایشات برای تمامی خانم‌های باردار لازم نیست. توجه داشته باشید که در صورت وجود هر گونه مشکل یا علائم حتما به پزشک مراجعه کنید.
2) انجام ماموگرافی یا سی تی اسکن در بارداری خطرناک است؟
درست است که این دو آزمایش بسیار ایمن شناخته شده‌اند. اما توصیه می‌کنیم در دوران بارداری فقط سونوگرافی را انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مطالب ماموگرافی و سی تی اسکن را مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این دوران، علاوه بر مراقبتهای اطرافیان، افراد حتما باید آزمایشات دوران بارداری و چکاپ‌های لازم را انجام دهند. بر این اساس لازم است به صورت مرتب با پزشک خود در ارتباط باشید تا نسبت به سلامتی خود و فرزندتان مطمئن‌تر شوید.
یکی از معایناتی که بسیار در دوران بارداری کاربرد دارد، سونوگرافی است. این معاینه هیچ گونه عوارض خاصی ندارد و افراد پس از انجام آن می‌توانند به فعالیت‌های روزانه خود بپردازند. مرکز تصویربرداری پزشکی تابا با بهره‌گیری از پزشکان متخصص آماده ارائه بهترین خدمات به هموطنان عزیز است.
برای انجام سونوگرافی، سی تی اسکن، ماموگرافی و همچنین استفاده از سامانه نوبت دهی غیر حضوری، تنها کافیست بر روی دکمه زیر کلیک کنید؛ تا از سریع‌ترین و دقیق‌ترین مرکز تصویربرداری پزشکی نوبت خود را دریافت کنید.
انتشار: الهام صمصامیان
