تراکم استخوان چیست؟

تراکم استخوان
استخوانهای شما از بافت زنده تشکیل شدهاند. تست سنجش تراکم استخوان در مرکز تصویربرداری تابا در واقع همان اندازه گیری مقدار کلسیم و سایر مواد معدنی در استخوان است. استخوانهای حاوی مواد معدنی بیشتر متراکمتر هستند. آنها قویتر هستند و احتمال شکستگی در آنها کمتر است.
از دست دادن تراکم استخوان میتواند استخوانهای شما را ضعیف کند. در برخی موارد میتواند منجر به پوکی استخوان شود.
چه چیزی میتواند باعث از دست دادن تراکم استخوان شود؟

تراکم استخوان | از دست دادن تراکم استخوان
با افزایش سن، استخوانهای شما تراکم خود را از میدهند. عوامل دیگری نیز میتوانند احتمال از دست دادن توده استخوانی را افزایش دهند، مانند:
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان یا کاهش توده استخوانی
- عدم رشد توده استخوانی خوب در دوران جوانی
- داشتن شرایط پزشکی خاص، مانند:
بیماریهای غدد درون ریز
برخی بیماریهای گوارشی
روماتیسم مفصلی
انواع خاصی از سرطان
اچآیوی
- بی اشتهایی عصبی، نوعی اختلال در خوردن
- داروهایی برای درمان صرع
- سیگار کشیدن
- استفاده طولانی مدت از الکل
- عدم تحرک بدنی یا دورههای طولانی استراحت در رختخواب
همه افرادی که توده استخوانی پایینی دارند به پوکی استخوان مبتلا نمیشوند، اما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستند.
سوالات متداول
آیا آزمایشی برای سنجش سلامت استخوان وجود دارد؟
اسکن تراکم استخوان بهترین راه برای اندازه گیری سلامت استخوان شماست. تراکم یا توده استخوان شما با یک فرد سالم که هم سن و هم جنس شماست با معیارهای مشخص در مرکز تصویربرداری پزشکی تابا مقایسه میشود.
چگونه میتوانم استخوانهایم را قوی نگه دارم؟
برای کمک به پیشگیری از پوکی استخوان، بهترین کار این است که رژیم غذایی سالم و سرشار از کلسیم و ویتامین D داشته باشید. انجام فعالیت بدنی منظم و سیگار نکشیدن نیز میتواند کمک کننده باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را برای جلوگیری از پوکی استخوان تجویز کند.
متداول ترین آزمایش تراکم استخوان چه آزمایشی است؟
متداول ترین آزمایش تراکم استخوان، جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه مرکزی DXA یا DEXA است. DXA از تابش برای اندازه گیری میزان کلسیم و سایر مواد معدنی در ناحیه خاصی از استخوان شما استفاده میکند. از آنجایی که استخوانهایی که اغلب تمایل به شکستن دارند، لگن و ستون فقرات هستند؛ DXA معمولاً تراکم استخوان را در این استخوانها اندازهگیری میکند.
چه کسانی باید آزمایش تراکم استخوان را انجام دهند؟
توصیه میشود که زنان بالای 65 سال آزمایش تراکم استخوان را انجام دهند. همچنین این آزمایش برای زنان کمتر از 65 سال که یائسگی را پشت سر گذاشتهاند؛ و در نتیجه در معرض خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان هستند، توصیه میشود.
پزشکان از آزمایش تراکم استخوان برای موارد زیر استفاده میکنند:
- قبل از شکستن استخوان، کاهش تراکم استخوان را شناسایی کنند.
- خطر شکستگی استخوان را تعیین کنند.
- وجود پوکی استخوان را تایید کنند.
- درمان پوکی استخوان را کنترل کنند.
هرچه میزان مواد معدنی استخوان شما بیشتر باشد، استخوانهای شما متراکمتر هستند. همچنین هرچه استخوانهای شما متراکمتر باشند، عموماً قویتر هستند و احتمال شکستن آنها کمتر میشود.
تست تراکم استخوان تابا با اسکن استخوان متفاوت است. اسکن استخوان نیاز به تزریق دارد و معمولاً برای تشخیص شکستگی، سرطان، عفونت و سایر ناهنجاریهای استخوان استفاده میشود.
چرا ممکن است به آزمایش تراکم استخوان نیاز داشته باشم؟
آزمایش تراکم استخوان عمدتاً برای بررسی پوکی استخوان (استخوانهای نازک و ضعیف) و استئوپنی (کاهش توده استخوانی) انجام میشود؛ تا درنتیجه این مشکلات در اسرع وقت درمان شوند. درمان زودهنگام به جلوگیری از شکستگی استخوان کمک میکند. عوارض شکستگی استخوانهای مرتبط با پوکی استخوان اغلب شدید است؛ هر چه پوکی استخوان زودتر تشخیص داده شود؛ روند درمان و بهبودی سریعتر انجام میشود. جهت تشخیص پوکی استخوان با بهترین تجهیزات میتوانید به مرکز تصویربرداری تابا مراجعه کنید.
تست سنجش تراکم استخوان (BMD) چطور عمل میکند؟

تراکم استخوان | نحوه عملکرد سنجش تراکم استخوان
تست سنجش تراکم استخوان یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی برای اندازهگیری میزان مواد معدنی (مانند کلسیم) در استخوانهاست. این تست به شناسایی خطر پوکی استخوان و شکستگی استخوانی کمک میکند. در ادامه، نحوه عملکرد این آزمایش را بررسی میکنیم.
اصول عملکرد تست سنجش تراکم استخوان
تست BMD بر اساس میزان جذب پرتوهای ایکس یا امواج فراصوتی توسط استخوانها کار میکند. هرچه تراکم استخوان بیشتر باشد، اشعه بیشتری جذب میشود و نتیجه آزمایش نشاندهنده میزان سلامت و استحکام استخوانها خواهد بود.
انواع تستهای BMD بر اساس فناوری مورد استفاده:
- روشهای مبتنی بر اشعه ایکس مانند DEXA و QCT
- روشهای مبتنی بر امواج فراصوتی مانند QUS
مراحل انجام تست سنجش تراکم استخوان در تابا
۱. آمادهسازی برای تست
- لباس راحت و بدون زیپ و فلز بپوشید (زیرا فلزات میتوانند در تصاویر اختلال ایجاد کنند).
- مصرف مکملهای کلسیم ۲۴ ساعت قبل از آزمایش متوقف شود (زیرا ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد).
- در صورت بارداری، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
۲. انجام تصویربرداری در مرکز تصویربرداری پزشکی تابا
بسته به روش مورد استفاده، مراحل انجام آزمایش متفاوت است:
تصویربرداری با روش DEXA:
- بیمار روی تخت مخصوص دراز میکشد.
- پرتو ایکس کمقدرت از روی استخوانهای لگن، ستون فقرات و مچ عبور میکند.
- دستگاه میزان جذب اشعه توسط استخوانها را اندازهگیری کرده و تراکم آنها را محاسبه میکند.
۳. تفسیر نتایج
نتایج تست BMD به صورت عددی بیان شده و در قالب دو شاخص اصلی ارائه میشود:
T-score _ امتیاز T
- بیشتر از -1: تراکم طبیعی استخوان
- بین -1 تا -2.5: کاهش تراکم استخوان (استئوپنی)
- کمتر از -2.5: پوکی استخوان (استئوپوروز)
Z-score _ امتیاز Z
این شاخص تراکم استخوان فرد را نسبت به افراد همسن و همجنس مقایسه میکند.
چرا تست BMD مهم است؟
تشخیص زودهنگام پوکی استخوان و پیشگیری از شکستگیها:
پوکی استخوان (استئوپروز) یک بیماری است که در آن تراکم استخوان کاهش مییابد و استخوانها ضعیف و شکننده میشوند. این بیماری معمولاً بدون علامت است و فرد ممکن است تا زمانی که دچار شکستگی نشود، متوجه آن نشود.
تست BMD با استفاده از روشهایی مانند DEXA Scan (جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه)، تراکم مواد معدنی استخوان را اندازهگیری میکند. این تست میتواند کاهش تراکم استخوان را حتی در مراحل اولیه تشخیص دهد.
تشخیص زودهنگام به پزشکان و بیماران این امکان را میدهد که قبل از وقوع شکستگیهای جدی، اقدامات پیشگیرانه را آغاز کنند. این اقدامات شامل تغییرات در رژیم غذایی، مصرف کافی کلسیم و ویتامین D، ورزشهای تقویتکننده استخوان و در برخی موارد داروهای خاص است.
شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان بهویژه در افراد مسن میتواند عواقب جدی داشته باشد. برای مثال، شکستگی لگن ممکن است منجر به ناتوانی طولانیمدت، وابستگی به دیگران شود. بنابراین، پیشگیری از این شکستگیها از طریق تشخیص زودهنگام بسیار حیاتی است.
ارزیابی تأثیر درمانهای پوکی استخوان:
پس از تشخیص پوکی استخوان، پزشکان ممکن است درمانهایی مانند داروهای ضد پوکی استخوان ، هورموندرمانی یا مکملهای کلسیم و ویتامین D را تجویز کنند.
تست BMD به طور منظم (معمولاً هر ۱-۲ سال) انجام میشود تا پیشرفت درمان را ارزیابی کند. این تست نشان میدهد که آیا تراکم استخوان بهبود یافته است، ثابت مانده یا همچنان در حال کاهش است.
این اطلاعات به پزشک کمک میکند تا در صورت نیاز، درمان را تغییر دهد یا دوز داروها را تنظیم کند. برای مثال، اگر تراکم استخوان پس از یک دوره درمان بهبود نیافته باشد؛ ممکن است نیاز به تغییر دارو یا بررسی عوامل دیگری مانند کمبود ویتامین D یا مشکلات جذب کلسیم وجود داشته باشد.
ارزیابی منظم همچنین به بیماران انگیزه میدهد تا به برنامه درمانی خود پایبند باشند، زیرا میتوانند پیشرفت خود را مشاهده کنند.
تعیین میزان نیاز به مصرف مکملهای کلسیم و ویتامین D
کلسیم و ویتامین D دو ماده مغذی ضروری برای سلامت استخوانها هستند. کلسیم به عنوان ماده اصلی ساختار استخوان عمل میکند، در حالی که ویتامین D به جذب کلسیم در روده کمک میکند.
تست BMD میتواند نشان دهد که آیا فرد به مصرف مکملهای کلسیم و ویتامین D نیاز دارد یا خیر. برای مثال، اگر تراکم استخوان پایین باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که فرد میزان مصرف کلسیم و ویتامین D خود را افزایش دهد.
در برخی موارد، حتی اگر فرد رژیم غذایی مناسبی داشته باشد؛ ممکن است به دلیل مشکلات جذب یا کمبود نور خورشید که برای تولید ویتامین D در بدن ضروری است؛ نیاز به مکمل داشته باشد.
مصرف بهینه کلسیم و ویتامین D نه تنها به پیشگیری از پوکی استخوان کمک میکند، بلکه میتواند روند درمان را نیز بهبود بخشد.
مزایای تست سنجش تراکم استخوان
بدون درد و غیرتهاجمی:
تست سنجش تراکم استخوان یک روش کاملاً بدون درد است و نیازی به تزریق، برش یا هرگونه اقدام تهاجمی ندارد.
بیماران معمولاً هیچ ناراحتی را طی این تست تجربه نمیکنند؛ که این موضوع باعث میشود برای افراد در هر سنی، بهویژه سالمندان، قابل تحمل باشد.
این ویژگی باعث میشود افراد بدون ترس یا نگرانی از انجام آن در مرکز تابا استقبال کنند؛ همچنین بهطور منظم برای بررسی سلامت استخوانهای خود اقدام کنند.
در زمان کوتاه انجام میشود:
تست BMD معمولاً در کمتر از ۲۰ دقیقه انجام میشود و در برخی موارد حتی کمتر از ۱۰ دقیقه طول میکشد.
کمترین میزان اشعه در روش DEXAوجود دارد:
روش DEXA (جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه) که برای سنجش تراکم استخوان استفاده میشود؛ کمترین میزان اشعه را در مقایسه با سایر روشهای تصویربرداری دارد.
میزان اشعه در این روش حتی از اشعهای که در یک عکس رادیولوژی ساده قفسه سینه دریافت میشود، کمتر است و خطری برای بیماران ندارد.
این ویژگی باعث میشود تست DEXA حتی برای افرادی که نیاز به انجام مکرر این تست دارند؛ (مانند بیماران تحت درمان پوکی استخوان)، ایمن و بیخطر باشد.
انجام تست BMD در مرکز تصویربرداری تابا
مرکز تصویربرداری تابا با استفاده از پیشرفتهترین دستگاههای DEXA سنجش دقیق و ایمن تراکم استخوان را ارائه میدهد.
چرا مرکز تصویربرداری تابا را انتخاب کنیم؟
۱. دقت بالا و کمترین میزان خطا
مرکز تصویربرداری تابا با استفاده از فناوریهای روز دنیا و روشهای دقیق، نتایجی با بالاترین دقت و کمترین میزان خطا ارائه میدهد؛ این موضوع اعتماد مراجعهکنندگان را جلب میکند.
۲. دستگاههای پیشرفته و استاندارد جهانی
این مرکز مجهز به دستگاههای مدرن و مطابق با استانداردهای بینالمللی است، که کیفیت و صحت تصویربرداری را تضمین میکند.
۳. تفسیر تخصصی نتایج توسط پزشکان باتجربه
نتایج تصویربرداری در مرکز تابا توسط تیم پزشکی متخصص و با تجربه تفسیر میشود؛ این امر دقت تشخیص و برنامهریزی درمانی را افزایش میدهد.
۴. محیطی آرام و مناسب برای مراجعهکنندگان
مرکز تابا با فضایی آرام و امکانات رفاهی مناسب، تجربهای دلپذیر و بدون استرس را برای مراجعهکنندگان فراهم میکند.
با انجام تست سنجش تراکم استخوان در مرکز تصویربرداری تابا، میتوانید سلامت استخوانهای خود را بهطور دقیق بررسی کنید؛ همچنین از بروز مشکلات استخوانی در آینده جلوگیری نمایید.