خدمات سیتیاسکن
با استفاده از سامانه نوبت دهی غیر حضوری، می توانید به راحتی و از طریق کلیک بر روی دکمه زیر، در سریعترین و دقیقترین مرکز تصویری برداری پزشکی (تابا) نوبت دریافت کنید.
سی تی اسکن در مرکز تصویربرداری پزشکی تابا
سی تی اسکن یکی از پیشرفته ترین روشهای تصویربرداری پزشکی است.
این خدمات در مرکز تصویربرداری پزشکی تابا به صورت کاملا تخصصی و با استفاده از بهترین و پیشرفتهترین دستگاههای روز دنیا از جمله دستگاه سیتی اسکن 128 اسلایس و GE آمریکا صورت میپذیرد. در اینجا قصد داریم به مهمترین سوالات شما در مورد آن پاسخ دهیم:
- سیتی اسکن چگونه انجام می شود؟
- دلایل تجویز سی تی اسکن چیست؟
- انواع سیتی اسکن و کاربردهای آنها؟ (سی تی آنژیو، سی تی آنژیوگرافی قلب، سی تی ریه و…)
- مشخصات و تفاوت انواع دستگاههای سی تی اسکن چیست؟
- مزایا و عوارض سی تی اسکن چیست؟
- و …
بیماران محترم برای دریافت تصاویر پزشکی خود به صورت مجازی و بدون نیاز به حضور در مرکز تابا، می توانید از طریق کلیک بر روی دکمه زیر و وارد کردن مشخصات، تصاویر پزشکی خود را دریافت کنند.
سی تی اسکن چگونه انجام میشود؟
امروزه سی تی اسکن بخش جدایی ناپذیر از مراحل تشخیص بیماری به حساب میآید. برای آن که در هنگام انجام آزمایشات خود احساس راحتی داشته باشید، لازم است در همین ابتدای کار با نحوه انجام سی تی اسکن آشنا شوید.
تصاویر موجود در سی تی اسکن ، سطح مقطعهایی از بدن را نشان میدهند که با کمک این روش میتوان بافتهای درون بدن را بررسی کرد. با استفاده از تجهیزات تخصصی سی تی اسکن که در مرکز تابا موجود است، به راحتی مشکلات مربوط بیماریهای قلبی/عروقی، عفونی، سرطان و اختلالات اسکلتی عضلانی تشخیص داده میشود.
با کمک دستگاههای سیتی اسکن ، اشعههایی به اندامهای بدن تابیده میشود. سپس در هنگام عبور این اشعه از بافتها اطلاعات به دست آمده به صورت جریان الکتریکی به دستگاهی به نام دتکتور ارسال میشود. در نهایت دتکتور این اطلاعات را به یک کامپیوتر پر قدرت میفرستد و نتیجه کار به صورت تصویر ثبت میشود.
منبع اشعه ایکس درون دیواره اسکنر قرار دارد که وقتی بیمار درون این حلقه وارد می شود؛ حلقه دور بیمار می چرخد و تصاویر را ثبت می کند.
تصاویر سی تی اسکن با جزئیات و دقت بیشتری نسبت به تصاویر رادیوگرافی ساده، شکل بسیاری از بافتها و حتی استخوانها را نشان میدهند. اسکنرهای جدید مرکز تابا حتی میتوانند از دادههای دریافتی، تصاویر سه بعدی ایجاد کنند و آن را در اختیار بیماران بگذارند.
با ما همراه باشید؛ در ادامه اطلاعاتی مفید در خصوص انواع سی تی اسکن و کاربردهای آن در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.
همچنین بخوانید: بهترین مرکز سی تی اسکن شیراز ، علت سرگیجه چیست
سی تی اسکن چه مدت طول میکشد؟
سی تی اسکن | مدت زمان
مدت زمان انجام سی تی اسکن به عوامل مختلفی بستگی دارد. بهطور کلی، سی تی اسکن یک روش سریع و غیرتهاجمی است. در ادامه به توضیح دقیقتر درباره مدت زمان سیتی اسکن میپردازیم:
سی تی اسکن ساده:
در مواردی که نیازی به استفاده از ماده کنتراست نباشد؛ سیتی اسکن معمولاً بسیار سریع انجام میشود و کل فرآیند بین 5 تا 10 دقیقه طول میکشد. تصویربرداری اصلی در این حالت ممکن است فقط چند ثانیه زمان ببرد.
سی تی اسکن با کنتراست:
اگر سیتی اسکن با کنتراست انجام شود، زمان بیشتری لازم است. در این حالت، مدت زمان کل ممکن است 10 تا 30 دقیقه باشد؛ زیرا مراحل آمادهسازی شامل تزریق ماده کنتراست یا مصرف خوراکی آن نیازمند زمان اضافی است.
ناحیه مورد بررسی:
مدت زمان سی تی اسکن به ناحیهای که باید تصویربرداری شود نیز بستگی دارد:
- سیتی اسکن مغز یا سر: حدود 5 تا 15 دقیقه
- سی تی اسکن قفسه سینه یا شکم: معمولاً 10 تا 20 دقیقه
- سیتی اسکن کل بدن: ممکن است 20 تا 30 دقیقه طول بکشد
مدت زمان آمادهسازی:
در مواردی که بیمار نیاز به آمادهسازی بیشتری داشته باشد؛ مانند پوشیدن لباس مناسب یا آماده شدن برای تزریق کنتراست، این مراحل ممکن است زمان کلی را افزایش دهد.
حفظ بیحرکتی:
بیمار در حین سی تی اسکن باید بیحرکت بماند. اگر همکاری بیمار (مثلاً در کودکان یا بیماران مضطرب) نیاز به زمان بیشتری داشته باشد، ممکن است فرآیند کمی طولانیتر شود.
زمان پردازش نتایج:
هرچند خود سی تی اسکن معمولاً سریع انجام میشود؛ پردازش و بررسی نتایج توسط رادیولوژیست ممکن است چند روز طول بکشد؛ این زمان به نوع سی تی اسکن و میزان پیچیدگی آن بستگی دارد.
در مجموع، سی تی اسکن یکی از سریعترین روشهای تصویربرداری پیشرفته است که بسته به شرایط و نیازهای بیمار، زمان آن متغیر است.
آشنایی با انواع سی تی اسکن و کاربرد آنها
هنگامی که پزشک بخواهد مشکلات شما را به صورت دقیق تشخیص دهد؛ به احتمال زیاد تصویربرداری کامپیوتری یا همان سی تی اسکن را به شما پیشنهاد میکند. با پیشرفت علم در دنیای پزشکی چندین فناوری برای تصویربرداری از اندامهای بدن وجود دارد؛ که با توجه به نوع تصویربرداری و ناحیه مورد نظر از دستگاههای متفاوتی استفاده میشود.
در این قسمت در مورد انواع سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس صحبت میکنیم و هر مورد را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد.
1) سی تی آنژیوگرافی
سی تی آنژیوگرافی نمونهای از آزمایش پزشکی است که با کمک تزریق یک ماده حاجب تصاویر رنگی و واضحی از رگهای خونی و بافتها در اختیار پزشکان قرار میدهد. این ماده از طریق ورید تزریق میشود؛ در نهایت گردش خون، این ماده را به سراسر بدن پخش میکند.
این نوع از سی تی اسکن به پزشکان کمک میکند تا آسیبهای مربوط به رگ مانند آنوریسم یا انسداد را سریعتر تشخیص دهند. توجه داشته باشید. افراد حتما باید برای انجام این سی تی اسکن با پزشک متخصص مشورت کنند.
2) سیتی آنژیو قلب
در این نوع از سیتی اسکن از ناحیه قفسه سینه عکس گرفته میشود. به همین علت تمرکز بر روی ریه افراد نیست و به جای آن قلب و رگهای اطراف آن بسیار اهمیت دارد. ممکن است پزشک برای تشخیص مشکلات آئورت، دریچههای قلبها و رگهای خونی (عروق کرونر) به شما سی تی اسکن قلب را توصیه کند.
با کمک این سی تی پزشک متخصص علائم اولیه بیماریهای قلبی را قبل از بروز مشکلات جدی تشخیص میدهد. بنابراین درمان بیماری بسیار سریعتر و راحتتر خواهد بود.
3) سی تی آنژیو ریه
سی تی آنژیوگرافی ریه روشی برای به دست آوردن یک تصویر از شریان ریوی است. تصاویر این نوع از سیتی آنژیو به صورت سه بعدی چاپ میشود و یکی از بهترین روشها برای تشخیص آمبولی ریه است.
با سی تی اسکن قفسه سینه، تصاویر بسیار دقیقی از ریههای فرد در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت. اگر بیمار از مشکل تنفسی یا درد قفسه سینه رنج میبرد، بهترین راه برای شناختن مشکلات وی، سی تی اسکن ریه خواهد بود. بیماریهایی مانند سرطان ریه، ذات الریه، سل یا مایع اضافی در ریهها با کمک این نوع سیتی مشخص میشود.
4) سی تی اسکن شکم
هنگامی که فرد دردهای غیر عادی را در قسمتهای داخلی بدن خود مانند شکم احساس میکند، به احتمال زیاد پس از انجام معاینات توسط پزشک متخصص باید سیتی اسکن شکم را انجام دهد. نحوه انجام این سیتی اسکن هم مانند سایر سی تی اسکنهاست.
در طول سی تی اسکن شکم، یک تکنسین تصاویری ثبت شده از اندام های گوارشی مانند روده، روده بزرگ، کبد، طحال، آپاندیس و کلیه را در اختیار پزشک قرار میدهد.
دستگاههای سی تی اسکن
دستگاههای سیتی اسکن امروزه بسیار پرقدرت و پیشرفتهاند؛ زیرا توانایی تهیه تصاویر برشهایی با فاصله کمتر از یک میلیمتر از بدن انسان را دارند. با این دستگاه ها تقریبا از تمام قسمتهای بدن انسان میتوان تصویر برداری کرد و سطح مقطعی از بدن را در برشهای مخصوص دید.
شاید شما هم در کنار نام دستگاههای سیتی اسکن، کلمه اسپیرال را شنیده باشید. در حقیقت این کلمه به معنی حلزونی و یا مارپیچ است؛ به همین علت دستگاههای سی تی اسکن نیز حرکت چرخشی و دورانی دارند.
1) سیتی اسکنهای مولتی اسلایس و اسپیرال
امروزه تمامی سیتی اسکنها مولتی اسلایس و اسپیرال هستند. یکی از فاکتورهایی که در دستگاههای سیتی اسکن بسیار مهم است، تعداد اسلایسها میباشد. در واقع هر چه تعداد اسلایسها در یک دستگاه بیشتر باشد؛ آن دستگاه پیشرفتهتر و سریعتر خواهد بود. از طرف دیگر به علت داشتن امکانات بیشتر و همچنین دوز اشعه کمتر، تصاویر باکیفیتتری را در اختیار افراد قرار میدهد.
در حال حاضر سیتی اسکنهای مولتی اسلایس، تک اسلایس یا دو اسلایس، 4، 6، 16، 64 و 128 اسلایس میباشند. در ادامه با سیتی اسکن 128 اسلایس بیشتر آشنا میشویم.
2) سی تی اسکن 128 اسلایس
همان طور که در قسمتهای قبل گفتیم، بخشی از دستگاههای سیتی اسکن با سرعت بالا در اطراف افراد میچرخد. با هر دور کامل 360 درجه، تصاویری باکیفیت از اندامهای بدن دریافت شده و در نهایت به کامپیوتر هوشمند ارسال میشود.
دستگاه سیتی اسکن 128 اسلایس با هر بار چرخش، 128 تصویر را به سیستم ارسال میکند. به علت دقت بالای این دستگاه، تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها به بهترین شکل انجام میشود.
وجود این دستگاه یکی از نقاط قوت مرکز تابا محسوب میشود که در ارائه تصویر برداری دقیق، بسیار ارزشمند خواهد بود.
سی تی اسکن GE آمریکا
سی تی اسکن GE آمریکا به عنوان یکی از پیشرفتهترین دستگاهها در تصویربرداری پزشکی شناخته میشود. این دستگاه یک محفظه استوانهای شکل دارد که با کمک اشعه ایکس تصاویری از زوایای مختلف بدن افراد را انجام می دهد. این روش از عکس برداری به عنوان مقطع نگاری رایانهای نیز شناخته شده که جزئیات زیادی در آن باکیفیت مناسب نمایش داده شدهاند.
مرکز تابا از این دستگاه پیشرفته استفاده میکند. با کمک این دستگاه اشعه دریافتی بیمار تا 70 درصد کاهش پیدا میکند.
ماده حاجب چیست؟
برای افزایش وضوح و کیفیت تصاویر در سی تی اسکنهای پزشکی از ماده حاجب یا مواد کنتراست استفاده میشود. با استفاده از این ماده، رادیولوژیست به راحتی میتواند ناهنجاریهای موجود در بدن بیمار را تشخیص دهد.
ماده حاجب به طور دائمی باعث تغییر رنگ اندامهای داخلی نمیشوند؛ بلکه به صورت موقت نحوه تعامل اشعه ایکس را در برخورد با بدن تغییر میدهند. این ماده با تزریق به داخل رگ وارد بدن میشود. تصاویر ثبت شده با این ماده به رنگ سفید هستند تا ناحیه مورد نظر بهتر مشاهده شود.
البته تزریق این ماده برای تمامی سیتی اسکنها واجب نیست. هنگامی که پزشک معالج تزریق این ماده را صلاح بداند شما میتوانید در آزمایشات خود از آن استفاده کنید. تنها نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که در صورت وجود هر گونه حساسیت به ماده کنتراست حتما با پزشک خود مشورت کنید. معمولا افرادی که به ماده حاجب آلرژی داشته باشند قبل از انجام سی تی اسکن باید مقداری دارو مصرف کنند تا احتمال حساسیت آنها کمی کاهش یابد.
چرا گاهی اوقات سی تی اسکن با کنتراست انجام میشود؟
سی تی اسکن | با تزریق
سیتی اسکن با کنتراست زمانی انجام میشود که نیاز به وضوح بیشتر در تصاویر برای تشخیص دقیقتر وجود داشته باشد. ماده کنتراست، که معمولاً از طریق تزریق، خوردن یا وارد کردن از راه مقعد به بدن داده میشود؛ به بهبود کیفیت تصاویر کمک میکند. در ادامه توضیح داده شده است که چرا گاهی اوقات سی تی اسکن با کنتراست انجام میشود:
بهبود وضوح تصاویر _ سی تی اسکن:
ماده کنتراست به تفکیک بهتر بافتها و اندامهای بدن در تصاویر سیتی اسکن کمک میکند. این کار باعث میشود ساختارهای مختلف، مانند عروق خونی، بافتهای نرم یا اندامهای خاص، بهوضوح از یکدیگر متمایز شوند.
تشخیص بهتر تودهها یا تومورها:
در بسیاری از موارد، سی تی اسکن با کنتراست برای شناسایی تومورها، کیستها یا تودههای غیرطبیعی انجام میشود. ماده کنتراست باعث میشود تومورها برجستهتر و قابلتشخیصتر شوند، زیرا خونرسانی بیشتری به آنها وجود دارد.
بررسی عروق خونی:
سیتی اسکن با کنتراست برای بررسی وضعیت عروق خونی، از جمله انسداد، آنوریسم، یا پارگی عروق، بسیار مؤثر است. این روش میتواند جریان خون در عروق را بهخوبی نشان دهد و به پزشک در تشخیص بیماریهای قلبی یا عروقی کمک کند.
تشخیص التهاب و عفونت:
سی تی اسکن با کنتراست میتواند نواحی ملتهب یا عفونی را با دقت بیشتری نشان دهد. این امر به پزشک کمک میکند تا محل دقیق عفونت یا التهاب را شناسایی کرده و درمان مناسب را تجویز کند.
ارزیابی اندامهای خاص:
برخی اندامها مانند کبد، کلیهها، مغز، و رودهها در سیتی اسکن با کنتراست بهتر دیده میشوند. این روش برای بررسی عملکرد یا تشخیص مشکلات در این اندامها بسیار مفید است.
تشخیص خونریزی داخلی:
ماده کنتراست میتواند به شناسایی خونریزی داخلی کمک کند، زیرا خون در تصاویر سی تی اسکن با کنتراست ظاهر متفاوتی دارد. این ویژگی بهویژه در شرایط اورژانسی مانند تصادفات یا آسیبهای شدید اهمیت دارد.
بررسی قبل و بعد از جراحی:
سیتی اسکن با کنتراست برای ارزیابی وضعیت بیمار قبل از جراحی یا نظارت بر روند بهبودی پس از جراحی استفاده میشود. این کار اطلاعات دقیقی درباره موفقیت جراحی یا مشکلات احتمالی ارائه میدهد.
بهبود دقت در تشخیص بیماریهای خاص:
برخی بیماریها مانند سرطان، بیماریهای قلبی، انسداد روده، یا سنگهای کلیه ممکن است در سی تی اسکن ساده بهخوبی دیده نشوند. استفاده از کنتراست دقت تشخیص را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد.
روشهای مختلف استفاده از کنتراست:
ماده کنتراست میتواند به سه روش وارد بدن شود:
- تزریق وریدی: برای بررسی عروق و بافتهای نرم
- خوردن: برای مشاهده دستگاه گوارش
- استفاده از طریق مقعد: برای بررسی روده بزرگ
سیتی اسکن با کنتراست معمولاً برای افزایش دقت و جزئیات تصاویر انجام میشود؛ در نتیجه به پزشکان امکان میدهد تشخیص بهتری ارائه دهند و برنامه درمانی موثرتری تنظیم کنند.
مزایای سیتی اسکن
- این روش بدون درد و خونریزی بوده و بسیار دقیق است.
- برخلاف تصاویر رادیولوژی معمولی، تصاویر دقیق و گستردهای از تمام بافتها در اختیار پزشک قرار میدهد.
- سی تی اسکن بافتهای نرم و رگها را نشان میدهد و روشی ساده و سریع است.
- به علت دقت بالا و سریع بودن آن، در شرایط اضطراری و آسیبهای شدید داخلی، از این روش استفاده میشود.
- تابش اشعه در سی تی اسکن هیچ گونه عوارض فوری ندارد.
- دستگاههای سی تی اسکن به گونهای طراحی شدهاند که بیمار در معرض حداقل میزان تابش قرار بگیرد.
- برای افرادی که از تجهیزات پزشکی مانند سمعک و… در بدن خود استفاده میکنند؛ سی تی اسکن میتواند انتخاب بسیار خوبی برای انجام معاینات آنها باشد.
- پس از انجام آزمایشها و تصویر برداریها، هیچ اشعهای در بدن بیمار باقی نمیماند و یا از او ساطع نمیشود.
- سیتی اسکن بر خلاف MRI، حساسیت کمتری به حرکت بیمار دارد. البته توجه داشته باشید حرکت زیاد در هنگام انجام معاینات باعث تار شدن تصاویر میشود.
عوارض سی تی اسکن
1) قرار گرفتن در معرض تابشها
در طول انجام معاینات خود در سی تی اسکن، شما برای مدت زمان کوتاهی در معرض تشعشعات و تابشها قرار میگیرید. از آن جایی که سی تی اسکن اطلاعات دقیقتری را جمعآوری میکند؛ پس بنابراین نیاز است که میزان این تابشها در مقایسه با اشعه ایکس ساده، بیشتر باشد.
توجه داشته باشید که قرار گرفتن مداوم در برابر اشعهها در دوزهای بالاتر، ممکن است تا حدود کمی خطر آفرین باشد. پس از تصویربرداری به صورت مداوم خودداری کنید و فقط با توصیه پزشک، سی تی اسکن را انجام دهید.
2) واکنش به مواد کنتراست
همان طور که در قسمتهای قبل گفتیم، در موارد خاص ممکن است پزشک شما توصیه کند از ماده کنتراست استفاده کنید. ماده حاجب میتواند باعث ایجاد واکنشهای آلرژیک و مشکلات پزشکی در برخی از افراد شود.
البته بیشتر این واکنشها خفیف هستند و فقط در بعضی از موارد نادر این حساسیت میتواند بسیار جدی و خطرناک باشد. در هر صورت توصیه میشود برای اطمینان بیشتر حتما با پزشک خود مشورت کنید.
سرگیجه، یبوست، حالت تهوع، گر گرفتگی، استفراغ، خارش و آبریزش بینی از عوارض جانبی ماده حاجب هستند. در صورت داشتن هر گونه حساسیت و علائم سریعا آنرا با پزشک خود در میان بگذارید.
3) تاثیر آن بر روی خانمهای باردار
اگر باردار هستید، حتما با اطلاع به پزشک خود این آزمایش و معاینات را انجام دهید. در برخی مواقع ممکن است پزشک برای جلوگیری از قرار گرفتن جنین در برابر اشعهها، از معاینههای دیگری مانند سونوگرافی یا ام آر آی استفاده کند. البته در دوزهای پایین در تصویر برداریهای سیتی اسکن، هیچ اثر منفی در انسان مشاهده نشده و روشی ایمن است.
با توجه به تمام موارد گفته شده، میتوان نتیجه گرفت که مزایای سیتی اسکن نسبت به عوارض آن بیشتر است. به همن دلیل برای اطمینان از وضعیت سلامتی بدن خود و با نظر پزشک میتوانید با خیالی راحت از این روش استفاده کنید.
آیا سی تی اسکن خطرناک است؟
خوشبختانه سیتی اسکن یکی از روشهای ایمن برای تشخیص بیماریاست. مزایای سی تی اسکن معمولا در برابر خطرات کم و احتمالی ناشی از تزریق ماده حاجب، مصرف داروهای آرام بخش و یا دریافت اشعه ایکس بیشتر به چشم میآید.
بیماران باسابقه حساسیت به دارو، تزریق ید، بیماریهای دیابت، قلبی، آسم، مشکلات کلیوی و تیروئید حتما باید با متخصص رادیولوژی صحبت کنند؛ تا در طول درمان از آسیب و عوارض سی تی اسکن دور بمانند.
البته افراد در طول آزمایش و معاینات به ندرت عوارض مربوط به سی تی اسکن را تجربه میکنند. آن دسته از افرادی که به ماده حاجب حساسیت دارند و نگران این موضوع هستند؛ باید بدانند که این آلرژی را فورا میتوان درمان کرد و جای نگرانی نیست.
آیا انجام سی تی اسکن به جنین آسیب میرساند؟
سی تی اسکن | آسیب به جنین
انجام سیتی اسکن در دوران بارداری یکی از موضوعات مهم و حساس در پزشکی است؛ زیرا اشعههای مورد استفاده در سی تی اسکن میتوانند تأثیراتی روی جنین داشته باشند. برای پاسخ دقیق به این سوال، باید چند نکته کلیدی را بررسی کنیم:
مقدار اشعه در سی تی اسکن :
سی تی اسکن شامل استفاده از اشعه ایکس است که میتواند در صورت استفاده مستقیم بر روی ناحیه شکم، به جنین برسد. میزان این اشعه در اکثر موارد پایین است، اما اثرات آن بسته به مرحله رشد جنین و نوع سیتی اسکن متفاوت است.
مرحله بارداری:
حساسیت جنین به اشعه در سهماهه اول بارداری بیشتر است؛ زیرا در این مرحله اندامها و سیستمهای اصلی بدن جنین در حال شکلگیری هستند. در مراحل بعدی، تأثیرات بالقوه کمتر میشوند، اما همچنان باید احتیاط کرد.
نوع سی تی اسکن :
اگر سیتی اسکن بر روی نواحی خارج از شکم (مانند سر، قفسه سینه یا اندامها) انجام شود؛ اشعهها به ندرت به جنین میرسند. اما در مواردی که سی تی اسکن ناحیه شکم یا لگن نیاز باشد، احتمال مواجهه جنین با اشعه بیشتر است.
خطرات سی تی اسکن در این دوران :
مطالعات نشان میدهد که دوز بالای اشعه در سیتی اسکن میتواند در برخی موارد باعث مشکلاتی مانند اختلالات رشد در آینده شود. با این حال، در اکثر موارد، دوز اشعه سی تی اسکن بسیار کمتر از آستانهای است که میتواند آسیب جدی ایجاد کند.
اقدامات پیشگیرانه:
در صورتی که انجام سیتی اسکن ضروری باشد؛ پزشکان سعی میکنند از تکنیکهای محافظتی مانند استفاده از محافظ سربی برای کاهش میزان اشعه به جنین استفاده کنند. همچنین، در برخی موارد میتوان از روشهای تصویربرداری غیرمبتنی بر اشعه، مانند سونوگرافی یا امآرآی، بهعنوان جایگزین استفاده کرد.
ضرورت پزشکی:
تصمیم به انجام سی تی اسکن باید تنها در شرایطی گرفته شود که مزایای آن برای سلامتی مادر یا جنین بیشتر از خطرات باشد. این تصمیم معمولاً با مشاوره پزشک و در نظر گرفتن وضعیت بالینی انجام میشود.
در نتیجه، اگرچه سیتی اسکن میتواند در موارد خاص به جنین آسیب برساند؛ این خطرات با استفاده از تکنیکهای پیشگیرانه و دقت در انتخاب روش تصویربرداری به حداقل میرسد. همیشه بهتر است قبل از انجام سی تی اسکن در دوران بارداری، با پزشک مشورت کنید تا گزینههای ایمنتر بررسی شوند.
دلایل تجویز سیتی اسکن
پزشک برای تشخیص سطح سلامتی شما، ممکن است سی تی اسکن را پیشنهاد کند. در حقیقت این اسکن به پزشک کمک میکند تا استخوانها، اندامها، بافتهای نرم، عروق خونی و هر گونه توده مشکوکی را به صورت دقیق بررسی کند.
تصاویر سی تی اسکنهای امروزی بسیار باکیفیتتر و دقیقتر شدهاند. به طوری که انجام معاینات با این روش چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد؛ بنابراین طبیعی است که در مواقع اورژانسی بیشترین استفاده را داشته باشد. در ادامه چند دلیل برای تجویز سی تی اسکن را با بیان میکنیم.
1) تشخیص ناهنجاریهایی مانند تومور، آسیب، شگستگی و… در ماهیچه و استخوانها
2) تشخیص و درمان بیماریهایی مانند سرطان، بیماریهای قلبی و تودههای کبد
3) تشخیص خونریزی و آسیبهای داخلی
4) اختلالات روده (بیماری کرون، انسداد)
5) لخته خون
6) تعیین محل دقیق، شکل، اندازه تومور، عفونت یا لخته خون
7) بیماری یا آسیب به مغز و طناب نخاعی
8) تشخیص ندولهای ریوی و وضعیت آسیب و عملکرد
چرا باید سی تی اسکن را انجام دهیم؟
سی تی اسکن | دلیل انجام
سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری، یک روش پیشرفته تصویربرداری پزشکی است که دلایل متعددی برای استفاده از آن وجود دارد. این دلایل شامل تشخیص دقیقتر بیماریها، ارزیابی آسیبهای داخلی، و نظارت بر پیشرفت درمانها میشود. در ادامه به توضیح دلایل اهمیت انجام سی تی اسکن میپردازیم:
تشخیص سریع و دقیق:
سی تی اسکن توانایی ارائه تصاویر واضح و سهبعدی از اندامهای داخلی بدن را دارد. این ویژگی به پزشکان کمک میکند تا مشکلاتی مانند تومورها، خونریزیهای داخلی، عفونتها و انسدادهای عروقی را بهطور دقیق تشخیص دهند.
ارزیابی آسیبهای تروماتیک _ سی تی اسکن:
در مواردی که بیمار دچار تصادف یا ضربه شده باشد؛ سی تی اسکن میتواند آسیبهای داخلی مانند شکستگی استخوانها، خونریزیهای مغزی یا آسیب به اندامهای حیاتی را شناسایی کند.
کمک به برنامهریزی جراحی:
سی تی اسکن اطلاعات دقیقی درباره ساختار بدن ارائه میدهد که جراحان از آن برای برنامهریزی دقیقتر در عملهای جراحی استفاده میکنند.
نظارت بر پیشرفت درمان:
برای بیمارانی که تحت درمان سرطان، بیماریهای قلبی یا سایر بیماریهای مزمن هستند؛ سی تی اسکن میتواند تأثیر درمان را ارزیابی کرده و تغییرات بیماری را نظارت کند.
تشخیص بیماریهای قلبی و عروقی:
سی تی اسکن میتواند مشکلاتی مانند انسداد عروق کرونری یا وجود لختههای خونی را مشخص کند؛ این روش برای پیشگیری از حملات قلبی و سکته ضروری است.
دقت بالا در مقایسه با روشهای دیگر:
در مقایسه با رادیولوژی ساده، سی تی اسکن جزئیات بیشتری از بافتها و اندامها را نشان میدهد؛ بهویژه در مواردی که نیاز به بررسی ساختارهای پیچیده مانند مغز یا ریهها باشد.
ارزیابی بیماریهای خاص:
سیتی اسکن در تشخیص و ارزیابی بیماریهای خاصی مانند سنگ کلیه، بیماریهای ریوی و بیماریهای شکمی بسیار مؤثر است.
انجام سی تی اسکن نهتنها به تشخیص بهتر بیماریها کمک میکند؛ بلکه میتواند زندگی افراد را با شناسایی زودهنگام مشکلات جدی نجات دهد. در مرکز تصویربرداری پزشکی تابا شما هموطنان عزیز میتوانید خدمات سی تی اسکن را با بروزترین تجهیزات انجام دهید.
چگونه برای سی تی اسکن آماده شویم؟
1) از اجسام فلزی استفاده نکنید
اجسام فلزی مانند جواهرات، عینک و سنجاق سر ممکن است بر روی کیفیت تصاویر سی تی اثر بگذارند. در این صورت تصاویر به صورت دقیق نمایش داده نخواهند شد. بنابراین حتما این مورد را جدی بگیرید. توصیه میکنیم این اجسام را یا در خانه بگذارید و یا اینکه قبل از انجام معاینات و آزمایشهای خود آنها را از خودتان دور کنید. البته در برخی از مراکز لباسهای ساده و یکبار مصرف به افراد داده میشود تا فقط از آنها استفاده کنند.
2) مشکلات خود را با پزشک در میان بگذارید
ممکن است برای انجام آزمایشات سی تی اسکن از شما خواسته شود تا چندین ساعت قبل از اسکن چیزی نخورید و یا ننوشید. بهتر است 12 ساعت قبل از انجام سی تی اسکن از مصرف هر گونه مشروبات الکلی و دخانیات خودداری کنید. از آن جایی که در این نوع از آزمایشها از ماده حاجب استفاده میشود، در صورت داشتن حساسیت و یا مصرف داروهای دیگر حتما با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین توصیه میکنیم در صورت داشتن هرگونه شرایط پزشکی خاص یا بیماری مانند آسم، دیابت و… حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید. توجه داشته باشید مخفی کردن بیماریهایی که از نظر شما کم اهمیت هستند، ممکن است مانع از تشخیص درست بیماری شود. پس با مشورت پزشک متخصص، از به وجود آمدن خطرات با ریسک بالا پیشگیری کنید.
3) از انجام فعالیتهای سنگین بپرهیزید
انجام فعالیتهای ورزشی و به صورت کلی فعالیتهای سنگین میتوانند بر روی نتایج سی تی اسکن تاثیر بگذارند. بنابراین توصیه میشود حداقل دو روز پیش از انجام آزمایشها و معاینات، این نمونه از فعالیتها را انجام ندهید تا تشخیص مشکلات شما به درستی انجام شود.
چگونه کودک را برای انجام سی تی اسکن آماده کنیم؟
سی تی اسکن | آماده سازی کودک
آمادهسازی کودک برای انجام سی تی اسکن بسیار مهم است تا تجربهای راحت و بدون استرس برای او فراهم شود. کودکان معمولاً به دلیل ترس از دستگاهها یا فرآیندهای پزشکی، نیاز به حمایت روانی و جسمی بیشتری دارند. در ادامه مراحل آمادهسازی کودک برای سیتی اسکن توضیح داده شده است:
توضیح ساده و قابل درک:
ابتدا باید برای کودک به زبان ساده توضیح دهید که سی تی اسکن چیست و چرا انجام میشود. مثلاً میتوانید بگویید: “سیتی اسکن یک دستگاه عکسبرداری خاص است؛ این دستگاه به پزشک کمک میکند تا داخل بدن تو را ببیند و مطمئن شود که همه چیز خوب است.”
کاهش ترس و استرس _ سی تی اسکن:
اگر کودک از دستگاه سی تی اسکن یا فضای بیمارستان ترس دارد؛ میتوانید با او صحبت کنید و به او اطمینان دهید که این فرآیند درد ندارد و شبیه گرفتن یک عکس معمولی است؛ اما کمی بزرگتر است.
نمایش تصویری یا بازی آموزشی:
میتوانید با استفاده از تصاویر یا ویدئوهای آموزشی کودک را با دستگاه سیتی اسکن آشنا کنید. برخی بیمارستانها حتی از مدلهای کوچک یا بازیهای تعاملی برای آمادهسازی کودکان استفاده میکنند.
آرامش قبل از انجام سی تی اسکن:
قبل از مراجعه به مرکز سیتی اسکن، مطمئن شوید که کودک آرام است. میتوانید از بازیهای آرام، موسیقی یا حتی داستانگویی استفاده کنید تا توجه او از اضطراب دور شود.
لباس و آمادهسازی جسمی:
اطمینان حاصل کنید که کودک لباس راحتی پوشیده است؛ همچنین از او خواسته شود که هرگونه اشیای فلزی مانند زیورآلات را قبل از ورود به دستگاه سی تی اسکن دربیاورد.
آمادهسازی در صورت نیاز به تزریق:
اگر سیتی اسکن با ماده حاجب انجام میشود، ممکن است کودک نیاز به تزریق داشته باشد. برای کاهش ترس او از تزریق، میتوانید از روشهای حواسپرتی مانند بازی یا صحبتهای دلگرمکننده استفاده کنید.
تشویق به همکاری:
به کودک توضیح دهید که برای گرفتن عکسهای خوب، او باید برای چند دقیقه بیحرکت بماند. میتوانید این کار را با تمرین در خانه، مانند بازی “بیحرکت ماندن” انجام دهید.
حضور والدین _ سی تی اسکن :
حضور والدین در کنار کودک در زمان انجام سی تی اسکن میتواند به کاهش اضطراب و افزایش همکاری او کمک کند. بسیاری از مراکز سیتی اسکن اجازه میدهند والدین در اتاق باشند.
تشویق بعد از سی تی اسکن:
بعد از اتمام سیتی اسکن، کودک را برای همکاریاش تشویق کنید. میتوانید از پاداشهای کوچک مانند یک خوراکی یا بازی موردعلاقهاش استفاده کنید تا تجربه مثبتی برای او ایجاد شود.
اطلاعرسانی به پزشک درباره نیازهای خاص:
اگر کودک شرایط خاصی مانند اضطراب شدید یا نیاز به آرامبخش دارد؛ حتماً این موضوع را با پزشک یا تکنسین سی تی اسکن در میان بگذارید.
با رعایت این نکات، میتوانید کودک را بهخوبی برای انجام سیتی اسکن آماده کنید و فرآیند را برای او و خودتان آسانتر کنید. در این راستا مرکز تابا با فراهم کردن محیطی آرام و به دور از ترس و اضطراب در کنار شما و فرزندانتان خواهد بود.
بعد از سی تی اسکن چه اتفاقاتی میافتد؟
پس از تمام شدن معاینات و انجام سیتی اسکن، بیمار میتواند فعالیتهای عادی خود را انجام دهد. اما اگر در حین انجام آزمایشات از آرام بخش استفاده شده باشد، فرد باید کمی صبر کند تا اثر این داروها از بین برود. زیرا با وجود این داروها سطح هوشیاری مقداری پایین میآید و ممکن است فرد در زمان کوتاهی قادر به رانندگی یا انجام هیچگونه فعالیتی نباشد.
در صورتی که در حین سی تی اسکن از ماده کنتراست استفاده شده باشد؛ بیمار باید پس از اسکن حدود پنج لیوان آب بنوشد تا ماده حاجب از داخل بدن بیرون رود. در نهایت هم تصاویر حاصل از سی تی اسکن توسط پزشک رادیولوژیست بررسی شده و برای پزشک معالج ارسال میشود.
تفسیر نتیجهی سی تی اسکن :
سی تی اسکن | تفسیر نتایج
تفسیر نتیجه سیتی اسکن یک فرآیند تخصصی است که توسط پزشک متخصص رادیولوژی انجام میشود. سی تی اسکن تصاویر دقیقی از اندامها، استخوانها و بافتهای داخلی بدن ارائه میدهد؛ این تصاویر میتوانند به تشخیص یا پیگیری وضعیت بیمار کمک کنند. در ادامه به نحوه تفسیر نتایج سیتی اسکن پرداخته شده است:
بررسی تصاویر توسط رادیولوژیست:
پس از انجام سی تی اسکن، تصاویر توسط متخصص رادیولوژی بررسی میشوند. این تصاویر شامل مقاطع عرضی و سهبعدی از ناحیهای است که سیتی اسکن برای آن انجام شده است. رادیولوژیست به دنبال هرگونه تغییر غیرطبیعی یا علائم مشکل در این تصاویر میگردد.
ارزیابی ساختارهای داخلی:
سی تی اسکن میتواند اطلاعات دقیقی درباره ساختارهای داخلی بدن ارائه دهد. مثلاً:
- در سیتی اسکن مغز، به دنبال خونریزی، تومور یا علائم سکته میگردند.
- در سی تی اسکن شکم، اندامهایی مانند کبد، کلیهها، و طحال بررسی میشوند.
- در سیتی اسکن قفسه سینه، وضعیت ریهها، قلب و عروق بررسی میشود.
شناسایی مشکلات یا بیماریها:
سی تی اسکن میتواند مشکلات متعددی را نشان دهد، از جمله:
- شکستگیها یا آسیبهای استخوانی
- وجود تودهها، تومورها یا کیستها
- علائم عفونت یا التهاب در بافتها
- انسداد یا آسیب به عروق خونی
تفسیر گزارش نهایی:
پس از بررسی تصاویر، رادیولوژیست گزارشی دقیق و مکتوب از نتایج سیتی اسکن تهیه میکند. این گزارش شامل توصیف یافتهها و پیشنهادات احتمالی برای اقدامات بعدی است. این گزارش به پزشک معالج بیمار ارسال میشود.
مشاوره با پزشک معالج:
پزشک معالج نتایج سی تی اسکن را همراه با علائم بالینی بیمار تفسیر میکند. این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا برخی یافتهها در سیتی اسکن ممکن است نیاز به بررسی بیشتری داشته باشند یا با وضعیت کلی بیمار مرتبط باشند.
اقدامات پس از تفسیر:
بسته به نتایج سی تی اسکن، پزشک ممکن است:
- آزمایشهای بیشتری مانند امآرآی یا نمونهبرداری تجویز کند.
- درمانهایی مانند دارو، جراحی یا فیزیوتراپی را آغاز کند.
- توصیه به پیگیری منظم و انجام سیتی اسکنهای بعدی کند.
مشخصات مهم گزارش سی تی اسکن:
- اندازه، شکل و محل یافتههای غیرطبیعی.
- تغییرات در بافتهای نرم یا استخوانها.
- وجود یا عدم وجود نشانههای بیماریهای خاص.
تفسیر نتیجه سیتی اسکن به تجربه و دانش تخصصی پزشک وابسته است. اگر بیمار سؤالات یا نگرانیهایی درباره نتیجه سی تی اسکن خود دارد؛ بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کند تا توضیحات بیشتری دریافت کند.
سی تی اسکن بیماران کرونایی
از آن جایی که ویروس کرونا در اکثر مواقع بر روی ریه تاثیر میگذارد و آن را درگیر میکند، بنابراین نیاز است که از ریهها بیشتر مراقبت کنیم. در بسیاری از مراکز برای تشخیص بیماری کرونا از تست PCR استفاده میشود. در این تست با کمک یک سواب، از مایه مخاطی ته گلو با بینی نمونه برداری میکنند. بنابراین مشخص میشود که فرد به ویروس کرونا مبتلا شده است یا خیر؛ اما میزان درگیری ریه مشخص نمیشود. پزشکان متخصص برای داشتن اطلاعات دقیق از اینکه چه حجمی از ریههای افراد با این ویروس درگیر شده از سی تی اسکن استفاده میکنند.
درگیری شدید ریه به این ویروس سبب ملتهب شدن ریه و ایجاد مایع فراوان در این بافت میشود. تجمع مایع باعث میشود فرد به سختی نفس بکشد و آسیبهای زیادی به بدن او وارد میکند. در ادامه با سی تی اسکن ریه سالم و کرونایی آشنا خواهید شد.
اسکن ریه سالم و کرونایی
استفاده از سی تی اسکن برای اطمینان پیدا کردن از سالم بودن ریه یکی از روشهای پر استفاده است. افراد مشکوک به کووید19 باید به سرعت از میزان درگیری ریه خود به این بیماری مطمئن شوند، تا در سریعترین زمان ممکن بتوانند درمان خود را شروع کنند. در سی تی ریه این افراد لکههای سفید دیده میشود که بیانگر درگیری این بافت به ویروس کرونا است.
در علم پزشکی به این لکههای سفید Ground glass opacity میگویند. فردی که به این ویروس مبتلا نباشد، ریههایش در سیتی اسکن کاملا سیاه است. این لکهها باعث ایجاد مایع در ریه افراد میشوند. توجه داشته باشید میزان درگیری ریهها باید با تشخیص پزشک متخصص اعلام شود.
آیا در تمامی مراکز درمانی، سی تی اسکن ریه انجام میشود؟
در بسیاری از آزمایشگاهها از کیتهای تشخیصی یا همان تست پی سی آر (PCR) استفاده میشود. برای انجام سی تی اسکن ریه باید حتما به مراکز تصویر برداری بروید تا با استفاده از دستگاههای مناسب و بهروز به صورت دقیق ریه شما را بررسی کنند. مرکز تصویربرداری پزشکی تابا این خدمات را به شکل کاملا تخصصی ارائه می دهد.
تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی (MRI)
به طور کلی این دو مورد برای تصویر برداری از اعضای داخل بدن استفاده میشوند. اما تفاوتهای جزئی آنها باعث شده تا کاربردشان با یکدیگر متفاوت باشد.
- اولین تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی در پرتوهای استفاده شده در آنهاست. همان طور که در قسمتهای قبل گفتیم در سیتی اسکن از اشعه ایکس استفاده میشود اما در ام آر آی امواج رادیویی تصاویر را ثبت میکنند.
- اگر مدت زمان برای شما مهم است به احتمال زیاد سی تی اسکن مناسبترین انتخاب برای شما خواهد بود. سی تی اسکن به علت اینکه سریع تر انجام میشود، باعث شده تا در مواقع اورژانسی نیز از این روش استفاده نمایند. اما ام آر آی حدود 15 دقیقه طول میکشد تا انجام شود.
- اسکنهای انجام شده از طریق MRI بدون استفاده از تابش انجام میشوند. به همین علت تصاویر دقیق از اندامها، بافتهای نرم، استخوانها و سایر ساختارهای داخلی بدن را ثبت میکنند. تصاویر ثبت شده توسط دستگاههای ام آر آی جزئیات بیشتری از بدن انسان را نشان میدهند. به همین علت اطلاعات دقیقتری در اختیار متخصصان قرار میگیرد.
- اگر برای استفاده از دستگاههای ام آر آی یا سی تی اسکن دچار شک و تردید شدهاید و میخواهید بهترین نتیجه را بگیرید؛ توصیه میکنیم انتخاب دستگاه مورد نظر را به پزشک خود بسپارید تا با توجه به وضعیت شما، بهترین دستگاه را برای این کار انتخاب کند.
سوالات متداول در مورد سی تی اسکن
سی تی اسکن یا توموگرافی یک نوع دستگاه تصویربرداری کامپیوتری است که برای تصویربرداری از ساختار داخلی بدن استفاده میشود.
درست است که در سی تی اسکن از اشعه ایکس استفاده میشود. اما طبق اطلاعات به دست آمده این اشعه هیچگونه خطری برای سلامتی افراد ایجاد نمیکند.
در حقیقت از ماده حاجب برای بهتر دیده شدن ناحیه مورد نظر استفاده شود. به صورت کلی این ماده خطری ندارد و تنها برخی از افراد ممکن است به ماده حاجب حساسیت داشته باشند؛ که در این صورت پزشک به راحتی این آلرژی را درمان میکند. بنابراین انجام سی تی اسکن با ماده حاجب برای افراد خطری ندارد.
سی تی اسکن با دوز پایین یک روش معاینه است که در آن تابش اشعه ایکس به صورت قابل توجهی کاهش مییابد.
بله. خانم ها در زمان بارداری باید از انجام سی تی اسکن خودداری نمایند مگر در زمانهای اضطراری به تشخیص پزشک معالج.
سخن پایانی:
سی تی اسکن یکی از ابزارهای تصویر برداری پیشرفته و مقرون به صرفه است که برای طیف وسیعی از مشکلات پزشکی استفاده میشود. با کمک این روش نوین در مدت زمان کم، نتایج دقیق از وضعیت اندامهای بدن خود به دست میآورید. در نهایت روند درمان و بهبودی شما سریعتر خواهد شد.
انتخاب مراکز پزشکی مناسب برای انجام سی تی اسکن تاثیر بسیار زیادی بر روی نتیجه آزمایشات شما دارد. برای انجام معاینات و سی تی اسکن با استفاده از سامانه نوبت دهی غیر حضوری، می توانید به راحتی و از طریق کلیک بر روی دکمه زیر، در سریعترین و دقیقترین مرکز تصویری برداری پزشکی نوبت دریافت کنید.
انتشار: الهام صمصامیان
