یکی از رایج‌ترین بیماری‌های استخوان، استئوپروز است. شاید شما هم جزء آن دسته از افراد باشید که با نام آن آشنایی ندارید، در حقیقت نام دیگر پوکی استخوان، استئوپروز است. همه ما در دوران کودکی با اصرار والدینمان را برای نوشیدن شیر مواجه شده‌ایم. در واقع لبنیات به خصوص شیر و کشک منبع غنی برای کلسیم هستند.
کلسیم و ویتامین دی دو نمونه از منابع مهم برای تامین سلامت استخوان‌ها هستند. کمبود هر کدام از این موارد منجر به کاهش تراکم استخوان شده و در این صورت است که فرد به پوکی استخوان مبتلا میشود.
در بیماری استئوپروز استخوان‌های بدن بسیار ضعیف و شکننده می‌شوند به طوری که خفیف‌ترین و کوچک‌ترین ضربه باعث میشود تا استخوان آسیب ببیند؛ بنابراین در چنین شرایطی فشارهای ناچیز مانند زمین خوردن می‌تواند سبب شکستگی شدید در استخوان‌ها شود.
یکی از راه‌های مهم در پیشگیری از استئوپروز ، آگاهی در مورد این بیماری است. پوکی استخوان در ابتدا علائم و نشانه‌های خاصی ندارد و به همین علت ممکن است بسیاری از افراد از بیماری خود اطلاعی نداشته باشند.
سنجش تراکم استخوان به عنوان بهترین روش برای تعیین تراکم استخوان شناخته شده است. مرکز پزشکی تابا برای انجام این تست در کنار همکاری با پزشکان مجرب و متخصص از پیشرفته‌ترین تجهیزات استفاده می‌کند.
در این مطلب به صورت کامل در مورد استئوپروز و سنجش تراکم استخوان صحبت می‌کنیم پس با ما همراه باشید تا اطلاعات دقیقی را در اختیار شما قرار دهیم. در ادامه موارد زیر را به صورت کامل بررسی می‌کنیم.
- استئوپروز چیست؟
- استئوپروز چه علائمی دارد؟
- چه کسانی بیشتر در معرض استئوپروز هستند؟
- راه‌های تشخیص استئوپروز
با استفاده از سامانه نوبت دهی غیر حضوری، می توانید به راحتی و از طریق کلیک بر روی دکمه زیر، در سریع‌ترین و دقیق‌ترین مرکز تصویری برداری پزشکی (تابا) نوبت دریافت کنید.
استئوپروز چیست؟
استئوپروز یا پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است و زمانی رخ می‌دهد که بدن استخوان زیادی از دست بدهد و در عوض استخوان بسیار کمی بسازد و یا کلا ساخت استخوان کم شود. در نتیجه، استخوان‌ها ضعیف می شوند و ممکن است مثل ادر اثر زمین خوردن جزئی و یا غیره، بشکنند. پوکی استخوان به معنای “استخوان متخلخل” است.
با مشاهده زیر میکروسکوپ، استخوان سالم شبیه لانه زنبوری است. هنگامی که پوکی استخوان یا استئوپروز رخ می دهد، سوراخ‌ها و فضاهای لانه زنبوری بسیار بزرگ‌تر از استخوان سالم است. استخوان‌هایی که دچار استئوپروز می‌شوند، تراکم یا جرم خود را از دست می‌دهند و دارای ساختار بافتی غیر طبیعی هستند. با کاهش تراکم استخوان‌ها، ضعیف شده و احتمال شکستگی آن‌ها بیشتر میشود.
معمولا تا سن 25 سالگی تراکم استخوان به حداکثر مقدار خودش می‌رسد و سپس در گذر زمان تراکم آن کاهش پیدا می‌کند. البته سرعت کاهش تراکم استخوان در خانم‌ها پس از یائسگی افزایش می‌یابد. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مطلب پوکی استخوان را مطالعه کنید.
استئوپروز چه علائمی دارد؟
همان طور که در قسمت اول به آن اشاره کردیم، این بیماری در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد و به همین دلیل بسیاری از افراد آن را با بیماری خاموش هم می‌شناسند. تنها راه تشخیص آن انجام آزمایشات مربوط به پزشکی است. اما پس از ضعیف شدن استخوان‌ها در برخی از افراد علائم مشابهی دیده شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1) شکستگی استخوان
شکستن استخوان یکی از عوارض جدی پوکی استخوان یا استئوپروز به ویژه در بیماران مسن است. این شکستگی ناشی از استئوپروز بیشتر در لگن، ستون فقرات یا مچ دست رخ می دهد، اما سایر استخوان ها نیز می توانند بشکنند.
2) کاهش ارتفاع قد
استئوپروز علاوه بر ایجاد درد دائمی باعث کاهش قد در برخی بیماران می شود. هنگامی که پوکی استخوان بر مهره‌ها یا استخوان‌های ستون فقرات تأثیر می گذارد، اغلب منجر به حالت خمیده شدن فرد میشود.
3) افسردگی
پوکی استخوان ممکن است تحرک را محدود کند، که اغلب منجر به احساس انزوا یا افسردگی نیز میشود.
4) کمر درد
استئوپروز به خودی خود باعث کمر درد نمی‌شود؛ اما ستون فقرات را ضعیف می‌کند. به همین علت دیگر نمی‌تواند استرس‌های (کشش) عادی را تحمل کند.
بیماران محترم برای دریافت تصاویر پزشکی خود به صورت مجازی و بدون نیاز به حضور در مرکز تابا، می توانید از طریق کلیک بر روی دکمه زیر و وارد کردن مشخصات، تصاویر پزشکی خود را دریافت کنند.
چه کسانی در معرض استئوپروز هستند؟
- افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
- رژیم غذایی نامناسب دارند.
- خانم هایی که نزدیک به سن یائسگی هستند و سطح پروژسترون در آن‌ها به طور قابل توجهی کاهش می یابد.
- افرادی که ورزش نمی کنند.
- چاقی و اضافه وزن دارند.
- افرادی که نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند و سیگار می‌کشند.
- افرادی که عمل جراحی بر روی ستون فقرات داشته‌اند.
- افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند (کورتون دار) .
- افرادی که بیماری های مانند روماتیسم، لوپوس, سرطان پستان, سرطان پروستات, بیماری ام اس، بیماری هایی روده ای مانند سلیاک دارند.
توجه داشته باشید داشتن علائم گفته شده حتما به این معنی نیست که شما به بیماری استئوپروز مبتلا هستید. اگر هر کدام از شرایط گفته شده را دارید بهتر است معاینات خود را جدی بگیرید و تلاش کنید با تغییر در سبک زندگی خود از ابتلا به این بیماری خاموش جلوگیری کنید. در قسمت‌های بعد در مورد آزمایشات مربوط به بررسی استخوان‌ها و همچنین نحوه درمان بیماری استئوپروز به صورت کامل صحبت می‌کنیم پس با ما همراه باشید.
استئوپروز چگونه تشخیص داده میشود؟
از اصلی‌ترین و مهم‌ترین راه‌های تشخیص بیماری‌های مربوط به استخوان به خصوص استئوپروز ، انجام تست سنجش تراکم استخوان است. . با کمک این تست می‌توان میزان سفتی، سختی و همچنین میزان درجه محکم بودن استخوان‌های بدن را تعیین کرد. اندازه‌گیری تراکم استخوان بسیار مهم است به همین علت یکی از راه‌های سنجش سلامتی بوده؛ که در آن بیماری پوکی استخوان و احتمال شکستگی بررسی میشود.
مرکز تصویربرداری پزشکی تابا واقع در شیراز با همکاری پزشکان مجرب و همچنین استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته، آماده ارائه خدمات تصویربرداری و انجام تست سنجش تراکم استخوان برای مراجعین محترم می‌باشد.
چگونگی انجام سنجش تراکم استخوان
این آزمون بسیار ساده و راحت است. جهت انجام تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی خاصی ندارید. اما توصیه می‌کنیم لباس راحت و بدون فلز بپوشید. در این تست بیمار حدود 10 دقیقه بر روی تخت دراز می‌کشد و اسکن مورد نظر انجام میشود.
دقت این آزمون بسیار به دستگاه، کارشناس مربوطه و پزشک مقیم بستگی دارد؛ مرکز تصویربرداری پزشکی تابا به منظور راحتی مراجعه کنندگان از کادر متخصص و به‌روزترین دستگاه‌ها استفاده می‌کند.
پزشک با بررسی تاریخچه بیماری فرد و علائم بالینی فرد از روش هایی مانند تست سنجش تراکم استخوان و آزمایش‌های کلینیکی مانند بررسی سطح کلسیم خون جهت تشخیص این بیماری استفاده می کند. تست سنجش تراکم استخوان همه روزه و بدون نوبت دهی قبلی در مرکز تابا انجام می شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد این تست پیشنهاد می‌کنیم مطلب سنجش تراکم استخوان را مطالعه کنید.
استئوپروز چگونه درمان میشود؟
اگر چه گفتیم استئوپروز یک بیماری خاموش است، اما می‌توانیم با انجام برخی از کارها ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش دهیم. از طرف دیگر تشخیص زودهنگام این بیماری باعث میشود درمان آن بسیار سریع‌تر و راحت‌تر شروع شود و احتمال بهبود یافتن افزایش می یابد.
1) افزایش دریافت کلسیم
کلسیم مهم‌ترین ماده معدنی برای افزایش استحکام و تراکم استخوان است. بنابراین بسیار مهم است که بدن میزان کافی از این ماده معدنی را دریافت کند. شیر، مواد لبنی به خصوص کشک سرشار از کلسیم هستند. اگر از طریق رژیم غذایی نتوانستید کلسیم کافی را دریافت کنید، می‌توانید از مکمل‌ها و قرص های کلسیم استفاده کنید.
توجه داشته باشید برای نحوه و مقدار مصرف این مکمل‌ها حتما با پزشک خود مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع پیشنهاد می کنیم مطلب قرص کلسیم را مطالعه کنید.
2) دریافت ویتامین D کافی
ویتامین دی باعث افزایش جذب کلسیم در بدن میشود، که تاثیر بسیار زیادی برای پیشگیری از استئوپروز دارد. این ویتامین توسط یکی از هورمون‌های بدن ساخته میشود و از طرف دیگر می‌توان از طریق رژیم غذایی آن را دریافت کرد. کمبود ویتامین دی باعث میشود استخوان‌های بدن ضعیف، لاغر، بدشکل و شکننده باشند. میزان کافی این ویتامین، مانع از بروز نرمی استخوان در کودکان میشود.
منابع غذایی مانند غلات ضبحانه غنی شده، ماهی سالمون و لبنیات سرشار از ویتامین D هستند که با کمک آن‌ها تراکم استخوان افزایش پیدا می‌کند. توصیه می‌کنیم در مصرف این ویتامین زیاده روی نکنید و حتما با پزشک مشورت کنید.
پیشگیری از استئوپروز
تا به اینجا که در مورد استئوپروز و علائم آن صحبت کردیم حتما با خودتان فکر کرده‌‌اید که از روش‌هایی استفاده کنید تا ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. خوشبختانه اقداماتی وجود دارد که در این مسیر به شما بسیار کمک می‌کنند. یکی از این راه‌ها تغییر سبک زندگی است، در ادامه در مورد آن به صورت کامل‌تر صحبت می‌کنیم.
1) مصرف الکل را کاهش دهید.
مصرف دخانیات و الکل در کنار این که ریسک ابتلا بیماری‌های مختلفی مانند سکته‌های مغزی و قلبی، سرطان و… را افزایش می‌دهند؛ باعث استئوپروز هم می‌شوند. الکل باعث کاهش جذب کلسیم در بدن میشود که این مورد در نهایت منجر به پوکی استخوان میشود.
بنابراین بهترین کار این است که مصرف الکل را تا حد امکان کاهش دهیم و رژیم غذایی مناسب را جایگزین کنیم. رژیم غذایی سالم به رژیمی گفته میشود که شامل سبزیجات، میوه‌های تازه، بادام، تخم مرغ و غذاهای متنوع باشد. در این صورت است که جذب کلسیم در بدن افزایش پیدا می‌کند و تراکم استخوان‌ها افزایش می‌یابد. بنابراین پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مناسب اولین گام مهم برای حفاظت از استخوان‌ها است. برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب حتما با یک پزشک تغذیه صحبت کنید.
2) ورزش کردن و تحرک بدنی را جدی بگیرید.
پیروی از یک رژیم غذایی تنها کاری نیست که شما باید برای حفاظت از استخوان‌هایتان انجام دهید. در حقیقت ورزش کردن به خصوص انجام تمرینات استقامتی نیز به اندازه تغذیه مهم است. کاهش تراکم استخوان در اثر افزایش سن امری کاملا طبیعی است اما این که شما این روند را کاهش دهید کاملا به خودتان بستگی دارد. انجام فعالیت‌های بدنی مانند ورزش کردن و پیاده روی، علاوه بر اینکه استخوان‌های بدن را تقویت می‌کنند؛ باعث افزایش تراکم استخوان می‌شوند و در پیشگیری از استئوپروز موثر هستند.
برای استئوپروز چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما هم نگران هستید که به این بیماری مبتلا شده‌اید و یا علائم گفته شده را دارید بهتر است هر چه سریع‌تر آزمایشات و معاینات مربوط به استخوان را انجام دهید و درمان خود را شروع کنید. هر چه بیماری سریع‌تر تشخیص داده شود، راحت‌تر می‌توان آن را درمان کرد. این بیماری برای افرادی که استخوان‌های ضعیف دارند می‌تواند بسیار خطرناک و تهدید کننده باشد.
اگر علائم زیر را دارید حتما در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید!
- شکستگی های مکرر
- کاهش ارتفاع قد
- خمیده شدن ویا زیاد شدن انحنای ستون فقرات
- درد دائمی ستون فقرات
سخن پایانی
استئوپروز یک بیماری بسیار جدی است که باعث ایجاد شکستگی‌های متعدد به ویژه در استخوان‌های لگن، مچ و نخاع میشود. افراد به دلایل مختلفی می‌توانند به این بیماری دچار شوند اما نکته حائز اهمیت این است که با داشتن عادات مناسب و ورزش کردن در سنین پایین‌تر می‌توانید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید.
برای آگاهی از سلامت استخوان‌ها چکاپ و تست سنجش تراکم استخوان بسیار ضروری هستند. در راستای افزایش سلامتی هموطنان عزیز مرکز تصویربرداری پزشکی تابا شرایطی را فراهم کرده است تا شما به راحتی با دریافت نوبت آنلاین؛ اقدامات لازم را برای سنجش تراکم استخوان انجام دهید.
برای انجام سنجش تراکم استخوان و همچنین استفاده از سامانه نوبت دهی غیر حضوری، تنها کافیست بر روی دکمه زیر کلیک کنید؛ تا از سریع‌ترین و دقیق‌ترین مرکز تصویربرداری پزشکی نوبت خود را دریافت کنید.
انتشار: الهام صمصامیان
